ادیان و عرفان

دین، ابعاد و جنبه های گوناگونی دارد که می توان به بُعد عقیدتی، اخلاقی، فقهی، حقوقی، تجربی و... اشاره کرد. نگاه تک بُعدی به دین، باعث محروم شدن فرد از هویت و حقیقت دین خواهد شد. منظور از بُعد تجربی دین، ساحتی از دین است که نه تنها مربوط به منشأ ادیان الهی (خداوند) است ـ، که در فرایند اتّصال شخصی پیامبر به عالم غیب و دریافت معارف وحیانی از منبعی لایزالْ متجلّی می شود ـ، بلکه غایاتی هم که ادیان، پیروان خود را (به واسطه اعتقاد ورزیدن به باورهای دینی و سلوک عملی مطابق با آموزه های توصیه ای دین) به آنها نایل می گردانند (مانند احساس تعلّق و وابستگی به وجودی غیبی و نادیدنی، شهودهای معنوی، آرزوها، امیدها، دعا و مناجات، استجابت دعا و امثال آن) نیز در بر می گیرد. افزون بر این، مجموعه ای از آموزه های دینی را (که به گزارش حالات یاد شده در زندگی انبیای الهی اختصاص یافته است) نیز شامل می شود.برای مثال، گزارش های قرآن از تجربه دینی حضرت ابراهیم(ع) و ذبح فرزندش اسماعیل،1 ابتلای او و از سر گذراندن آزمایش های دشوار و در نهایت، رسیدن به مقام امامت،2 داستان موسی(ع) و تجربه گفتگوی خداوند با او،3 داستان ابتلای حضرت یونس و استجابت دعای او4 و داستان معراج پیامبر اسلام و تقرّب او به ذات اقدس خداوند،5 تا جایی که فرشته مقرّب الهی نیز از نیل به آن، عاجز می مانَد،6 از موارد مورد توجّه این مقوله است. تجربه چیست؟ در کاربرد عرفی، «تجربه» به معنای آشنایی حاصل از برخی زمینه ها و امور عملی و شناخت ناشی از نوعی تکرار و تمرین و آزمون و خطا (و نه صرفاً نظری و شناخت حاصل از مطالعه کتاب و امثال آن) استعمال می شود. این واژه، از جمله واژه هایی است که از نظر معنا، تحوّل عمده ای داشته است. این واژه به صورت گسترده، در ادیان و عرفان ...ادامه مطلب

ادیان و عرفان ...